1997 Gand
Kleine wedstrijd aan de ingang van Gent....:
Een huis van architecten....:
Ontmoetingsplaatsen, informatiepunten, bibliotheek,
accommodatie voor onderzoekers....
Administratie....Parkeren....
*
Maar eerst een kleine verwittiging:
De volgende tekst is een vertaling van de Franse tekst.
De Franse tekst is even eenvoudig maar gebruikt preciezere termen die soms moeilijk in het Nederlands of Engels te vertalen zijn.
Deze vertalingen gaan ook over de overgang van de ene cultuur naar de andere.
Reëel-Imaginaire-Symbolisch zijn termen die gebruikt worden in bepaalde grote filosofische of psychoanalytische denkkringen.
‘Stance’, ‘distance’, ‘dis-stances’ worden vertaald door stanza af-stanza (afstand) en zijn essentiële termen in het denken over architectuur op deze site.
enz...
Als de lezer Frans kent, raden wij hem/haar aan ook de originele Franse versie te lezen.
Dank daarvoor.
Wij raden ook aan bij bepaalde onderstreepte termen de uitleg ervan te lezen door op het woord te klikken.
*
Inleiding tot de denkwijze van het project.
Het is duidelijk,
vanuit de eerste "ideogram" tekening, dat,
eens de functionele verdeling georganiseerd is,
de architectuur in-gesteld is
door een precieze wet van aggregatie van haar vorm.
En dat deze wet,
die een veelvoud is,
strikt geometrisch is.
*
Enkele essentiële punten van de geometrie:
- Het loskoppelen van het Reële door de inaugurele streep.
- De in-stelling van een maat.
- De repetitie.
- De doorvaart naar de andere.
- De Geometrische terugtrekking.
- De beperkte actie van de geometrie.
- Geometrie noch Reëel, noch Imaginair, noch Symbolisch.
- De inaugurele uitgang van ons eerste ‘niets’.
- Veelheid van geometrie en pertinentie van een geometrie.
*
Geometrie.
Voor de eerste tekeningen
kunnen we wel zien,
in dit project,
dat er geen kwestie was van
een goed verpakt arrangement van functies.
In de eerste tekening
zien we alleen een witte achtergrond,
een soort Reële
waar a priori geen betekenis kan gevonden worden.
Een witte achtergrond -Reëel-
waarop een paar lijnen getrokken zijn
die zich houden.
Een paar lijnen die zich houden
door herhaling,
door variaties van deze repetities,
en door nabijheden.
Geen enkel element van deze tekeningen is ‘alleenstaand’
Het is geen "opeenhoping" van elementen.
Het is een "set" van elementen.
En deze set is niet inconsistent.
Elk van zijn elementen houdt zichzelf
op zichzelf en samen met de anderen.
De overgang van een element naar het andere
wordt altijd gedaan
door een eenvoudige wet
van repetitie
of gespannen nabijheid.
Tot het punt dat wat
de enige gedachte-thematiek in deze tekeningen lijkt
dit primitieve idee van houding is.
Bij elkaar ‘houden'.
Primitieve en inaugurele idee van ‘houding’
juist uit het Reële nog niet Realiteit.
Reëel waar nog niets zich houdt.
Primitief en inaugurele idee van "houding".
Zonder meer.
Daar is de geometrie…:
Primitief idee van houding.... zonder meer.
Daar is de geometrie…:
Aan een stap van het Reële,
een inaugurele idee die ‘ontdaan’ is.
Een idee van houding
ontdaan van wat het houdt.
Het idee.... ‘puur'.
Of ...het idee van het idee....
*
Noodzakelijk inaugurele 'puur idee’...
Noodzakelijk inaugurele 'puur idee’
voor de anthroop die,
aan het begin van zijn aanvang,
op zichzelf nog niet bestaat.
Pure inaugurele idee nodig
voor de anthroop die,
aan het begin van zijn aanvang,
nog maar net ‘stanza’ is.
Helemaal open,
leeg en zonder maat
d.w.z. bijna ‘niets’.
Noodzakelijk inaugurele 'puur idee’
voor de anthroop,
die aan het begin van zijn aanvang,
in onbegrijpelijke afstand (‘af-stanza’) is van het Reële,
waar hij zichzelf niet eens kan vinden.
Noodzakelijk inaugurele 'puur idee’
voor de anthroop die,
aan het begin van zijn aanvang
op een onbekende afstand (‘af-stanza’) van het Reële,
vindt
dat wat hij voelt,
in "onvolledigheid",
betekenis mist
en alleen zin neemt met het idee.
Noodzakelijk inaugurele 'puur idee’
voor de anthroop
zodat hij zin kan geven
en aan deze zin een houding kan geven
wel in bevragende affirmatie
en in ‘in-finitie’.
*
Voor de anthroop,
op afstand van het Reële,
is het een kwestie van breken met het Reële
waar niets zichzelf houdt,
waar niets op zichzelf kan.
Van het Reële moet hij zich losrukken
om een aanvang te beginnen.
Van het Reële,
is het
voor de anthroop,
een kwestie van
te slagen in
"zich te houden".
op af-stand (‘af-stanza’)
en dan aanvangen.
Van het Reële,
is het
voor de anthroop,
een kwestie van
te slagen in
'zich te vinden’
in zichzelf,
in stanza
op af-stand (af-stanza).
‘Af-stanza’ bevat dus
het "zich houden" en het "zich vinden”
die nodig zijn om te kunnen aanvangen.
En die dus voorafgaan aan
elke vorm, elke gedachte, elk begrip,
elke categorie, elk concept, elk oordeel....
‘Af-stanza’,
is dus
een essentieel en inaugureel woord van de antropologie,
een essentieel woord van de architectuur,
en essentieel onderdeel van de geometrie.
En dat losrukken van het Reële
vangt altijd aan
in de in-stelling van de houding van het antropisch denken
bij de gratie van geometrie,
volledig af-stanza.
(We kennen geen andere...
De Jomon vazen in Japan van 11.000 jaar geleden.
Stonehenge... Carnac van 6000 jaar geleden.
De eerste Griekse vazen....
We tonen hieronder de Gneis-kiezel van 24.000 jaar geleden
*
Het losrukken van het Reële
begint altijd
bij de gratie van geometrie.
Die aanvangt.
Dat wil zeggen, "die een aanvang is".
Aan het begin van de aanvang,
in het Niets,
een streep,
die kan doen geloven
aan een kleine 'één'.
aan een kleine houding...
Kiezel van gneiss gegraveerd
met schuine en loodrechte strepen
(Laugerie-Basse schuilplaats, Les Eyzies-de-Tayac, Dordogne).
Protomagdalenische periode (ongeveer -22.000 tot -20.000 jaar)
Nationaal Museum van de Prehistorie.
In het Niets
een streep,
dat wil zeggen, een zin
zonder betekenis.
De streep kan aandringen op de zin,
en een oneindige lijn worden.
Of,
in deze richting,
kan de streep zich herhalen,
en een maat worden.
De streep kan zich herhalen
en de begrippen
van "doorgang naar de ander”
en houding van het ‘in between’
betekenen.
Dingen,
-'doorgang naar de ander',
en houding van het ‘in between’-
die zich niet houden
noch in het Niets
noch in het Reële.
Dingen
-'doorgang naar de ander',
en houding van het ‘in between’-
die oprichting zijn
van de notie "houding”
op af-stand (af-stanza) van het Reële.
Dingen
dus die oprichting zijn van
waardigheid (dignitas),
die ‘houding’ is
aan de rand van het Reële.
Alle dingen dus
onmisbaar om aan te vangen.
Dat wil zeggen
om aan te vangen
met de zin voordat het zinvol is.
Dan met de zin die zinvol wordt.
Hoe wordt de zin zinvol?
Het is als zou men de zin stoppen door aarding
zoals de 'getraceerde' streep,
als een gravure,
operatie van aarding,
na een onzekere mentale navigatie,
in een richting die het lijkt aan te geven
maar die ook een mogelijke plaats maakt,
zelfs tijdelijk.
Of on-eindige plaats maakt
die een toekomst opent
van houding en maat.
Daardoor maakt zich architectuur
die een notie "houding" in-stelt,
door niet verder te gaan dan geometrie.
Dit is duidelijk te zien...
in de eerste ideogramtekening:
het raster bestaat uit strepen
van een reeds ervaren geometrie...
20.000 jaar na de Gneis-kiezel hierboven.
Deze geometrie vangt aan
met de groeven van de streepgravure
wordend,
door continuïteit en herhaling,
geordende lijnen
en coördinatenlijnen.
Coördinatenlijnen.
waarvan de primitieve kruising
het volgende bepalen:
- een eerste punt,
punt van uitgang van het Reële,
die een uitgangspunt kan worden,
een soort spreuk uitspreekt.
Dat wil zeggen zin... zonder betekenis nog...
- een onderscheid-indruk van het teken van de gedemultipliceerde "één",
Dat wil zeggen: een orde, of maat geven.
Dat wil zeggen: herhaling,
Dat wil zeggen: de ‘houding’ van de doorgang naar de ander
waar dan ook hij zich vindt.
Dat allemaal staat dan
de positie en de dis-positie
van de ‘ene en de andere’...
toe
en opnieuw de doorgang tussen hen
zodat ze zich kunnen vinden.
Het is dus een kwestie van
het mogelijke tot het onmogelijke
geven.
Een mogelijkheid van Realiteit
geven
buiten het Reële waar niets zich kan houden,
buiten het Reële, waar niets kan staan.
Om de mogelijkheid van ‘stanza’ te geven.
op af-stanza van het Reële
die zonder houding is.
Dit alles zonder enige betekenis
of
voorafgaand aan elke Realiteit....
maar die een Realiteit toestaat.
Dit is de geometrische terugtrekking
of de beperkte actie van de geometrie.
Ze is het beeld van niets.
en fixeert niets.
Ze is dus niet Symbolisch
Ze is alleen,
zoals gezegd,
een "orde",
woord dat komt van het Latijnse "ordiri”,
"beginnen te weven".
Geometrie is alleen,
als de aanvang van een weefwerk,
de onderliggende structuur van het weefsel
waar we
de betekenis,
die we voelen vanuit ons eerste Niets,
kunnen aarden.
Het Niets,
die door de orde,
de eerste Leegte geworden is,
arkhe-leegte
onder-gehouden door
arkhe-tectuur
onderliggende structuur
in al zijn mogelijkheden voor de ontvangst
van het infinitesimale tot het oneindige.
*
Laten we dit niet vergeten…:
de anthroop,
bij zijn geboorte...
op het moment dat het uit het lichaam van een anthrope komt,
is een soort Niets met een lichaam.
Hij moet zichzelf vinden.
En dit zal gebeuren door de kruising van de anderen....
zodra de overgang van het Niets naar de Leegte in-gesteld wordt
waar hij
de kruising van de anderen wordt.
Kruising die een soort van onbewust is
waarvan hij het onderwerp is.
En voor deze overgang van het Niets naar de Leegte
is architectuur onmisbaar...
in de aanvang...
In de Anthroop,
voor deze overgang van Niets naar Leegte,
is
de notie van ‘houding’
noodzakelijk.
En
is
de notie van overgang naar de andere,
en de houding van deze passage
noodzakelijk
…
En
is
het begrip ‘in between’
en de houding van dit ‘in between’,
noodzakelijk.
Zonder de houding
stort de anthroop in,
in het Niets.
Dit is de labiliteit van het "subject".
*
Lacan zei
“De primitieve architectuur kan worden gedefinieerd
als
iets georganiseerd rondom een leegte".
Rondom een Leegte
en niet
rond een ‘Niets’.
Dit is niet niks,
de overgang van het Niets naar de Leegte.
Het Niets biedt geen mogelijkheid
omdat het niets kan bevatten.
Niets kan daar gehouden worden
omdat, in het Niets
er geen ruimte is
en alles wat daar gezet kan worden zou nergens zijn.
Wat,
integendeel,
een Leegte maakt,
dat wil zeggen
het ‘mogelijke’ maakt,
is dat de Leegte een omgeving van materie heeft.
‘Materie', in de Griekse betekenis van het woord,
dat "dat wat mogelijk maakt"
betekent.
Dit is de architectuur,
gemaakt van de dispositie van materie rond een Leegte...
waar het mogelijke gebeurt.
En dit is wat we zien
iets explicieter
in dit project:
Een achtergrondgeometrie
dat op het Niets, of op het Reële,
een leegte die het ‘mogelijke maakt
produceert
bij de gratie van
de materie
die daar wordt rond gelegd....
door geometrie.
*
Wij merken dan op dat
er niet 'DE' geometrie is.
Er zijn 'DE' geometrieën...
Ze zijn niet allemaal specifiek voor architectuur.
Alle geometrieën
maken een leegte voorzien van een of meer wetten...
Wetten van overgang van het ene element naar het andere.
En "een Leegte voorzien van een wet" is een "ruimte".
En een ruimte die werkt is een "plaats".
Deze ruimte en plaats zijn niet automatisch architecturaal.
Het kan een wiskundige ruimte en plaats zijn.
Het kan een literaire ruimte en plaats zijn.
Het kan een fysieke ruimte en plaats zijn.
enz...
Maar als de werking van deze ruimte
precies
de beperkte actie
hierboven beschreven
is,
dan is deze ruimte
een architectonische ruimte
die eenvoudigweg
de aanvang van de anthroop
mogelijk maakt
door het in-stellen van deze aanvang
door een inaugurele houding.
En de kennis van deze architecturale ruimte
is een architectonische topo-logie.
*
Er is dan
de kwestie van de ‘pertinentie’
van de gekozen geometrie
d.w.z.
de kwestie van de ‘pertinentie’
van de gekozen architectuur.
De architectuur die we verdedigen
is er voor de ‘goede’ aanvang van het subject,
dat wil zeggen
is er voor het ‘wel’ Zijn (niet het welzijn) van het subject.
‘Zijn’… die de aanvang van het subject is.
Het denken, zowel filosofisch als wetenschappelijk
heeft aanvaard dat de anthroop "subject" is.
En er is een geschiedenis van het denken over het "subject".
Een geschiedenis van de ‘goede’ aanvang van het ‘Zijn’ van het subject.
Een geschiedenis van dit "goede" van het ‘wel’ Zijn van het subject.
Een geschiedenis van de architectuur voor dit ‘wel’ Zijn van het subject.
Het denken, zowel filosofisch als wetenschappelijk,
heeft aanvaard dat de anthroop "subject" is.
En er is een geschiedenis van het denken over het "subject".
Sinds Schopenhauer, dan Freud, dan Lacan, dan Badiou...
is het geaccepteerd dat
de anthroop "subject" is,
die a priori niet bestaat
en die niet centraal aan zichzelf is.
Is het geaccepteerd dat
de anthroop een 'subject' is
onderworpen of onderwerp
van de kruising van het andere welke we hierboven noemden.
Dat deze kruising van anderen zijn "Zijn" is.
Dan…
Een onderscheid is altijd belangrijk voor ons geweest:
Het "eindige gesloten" en het "oneindige open".
Het "eindige gesloten" is
dat wat voorafgaat aan
Schopenhauer, Freud, Lacan, Badiou...
Het "eindige gesloten" is het humanisme.
Het "eindige gesloten" is een antropische claim van toereikendheid.
Het "eindige gesloten" is de ‘Mens’…
waarvan men geloofd heeft
dat hij a priori ‘in se’ bestond
en dat hij centraal aan zichzelf was…
Dit bleek echter niet waar te zijn…!!!
Het "oneindige open" is
dat wat komt met
Schopenhauer, Freud, Lacan, Badiou...
Het "oneindige open" is geen humanisme.
Het "oneindige open" zegt de antropische werkelijkheid en haar ontoereikendheid.
Het "oneindige open" zegt het ‘subject’,
niet bestaande ‘in se’ a priori,
niet centraal aan zichzelf,
zoveel onderworpen aan zijn onbewuste
als subject of onderwerp dat ‘capabel’ wordt.
Geïnspireerd door Alain Badiou
stellen we dus
het onderscheid tussen
het "eindige gesloten" en het "oneindig open".
Het "eindige gesloten" is datgene wat wordt uitgebreid
in oppositie tussen binnen en buiten,
in oppositie tussen eindig en oneindig,
in oppositie tussen gelaat en diepte.
Zoals de Mens… centraal aan zichzelf.
Zoals de architectuur van het Humanisme van de Renaissance.
Het "oneindige open", of on-eindige, is dat wat zich uitstrekt
in non-oppositie tussen binnen en buiten,
in non-oppositie tussen eindig en oneindig,
in non-oppositie tussen gelaat en diepte.
Zoals de anthroop-subject
kruising van de anderen,
niet bestaande a priori ‘in se’.
en niet centraal aan zichzelf,
Al onze projecten,
inclusief deze,
neigen naar deze tweede positie.
We kunnen dat wel zien...
Er is geen essentiële plaats die afgesloten is.
Geen van de elementen van deze architectuur
raken elkaar aan.
Ze zijn gedisponeerd en niet gecomponeerd.
Er is altijd een leegte die uit het oneindige komt...
die tussen deze elementen circuleert.
Men moet maar zien...
Coördinaten.
Rechte lijnen
Rechte lijnen die gebogen worden.
Lijnen die eindigen in punten.
Obliciteit naar de andere.
Obliciteit die van de ander komt.
We zullen zelfs een curve zien
die schuin aankomt
en zichzelf samen stelt
in een naburige houding.
De materialen
-wat het ‘mogelijke’ maakt...
komen samen
om zich samen te houden,
in goede dis-positie
zonder meer,
zijn de architectonische aanvang.